شواهد امر نشان می‌دهد که شهرداری تهران برنامه‌هایی برای بهره‌برداری از پروژههای نیمه تمام پایتخت در دستور کار خود دارد، اما بدهی‌هایش همچنان پرداخت نشده است. آنچنان که این آشفته بازار می‌تواند دلیلی برای متوقف شدن پروژههای نیمه‌کاره پایتخت به حساب آید؛ اما با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که به نتیجه رساندن پروژههای نیمه تمام در اولویت نسبت به پرداخت بدهی‌ها قرار دارد. آذر 96 بود که محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی گفت: شهرداری تهران دیگر بودجه‌ای برای توسعه عمرانی شهر ندارد و مردم نباید انتظار ساخت ابرپروژه‌های عمرانی مانند پل و تونل و بزرگراه را از مجموعه مدیریت شهری داشته باشند، اما در ماه گذشته دسترسی اتوبان امام علی(ع) به غرب بلوار ارتش به طول 500 متر و عرض 10 متر با 9 دهانه و 10 ستون افتتاح شد. قطعا چنین رویکردی هزینه‌بردار است. گرچه نوسازی و به اتمام رساندن پروژههای عمرانی ضرورت دارد، اما وقتی قرار باشد هزینه اجرای تعهدات عمرانی در میزان بدهی بیفزاید؛ چه فایده‌ای دارد! هرچند پروژههای کلان در دوره جدید شهرداری کلنگ زده نشده است، اما بخشی از هزینه‌ها مربوط به اتمام پروژههای نیمه تمام بوده است. بنابراین باید برای پرداخت بدهی‌ها نیز چاره اندیشی کرد وگرنه بدهی پشت بدهی نه تنها عملکرد ضعیف شهرداری را نشان می‌دهد، بلکه تبعاتی را با خود به همراه دارد. از این رو متولیان امر به عنوان ناظران بر عملکرد شهرداری باید هر چه زودتر به شفاف سازی تعهدات عمرانی بپردازند.
ضرورت تعیین تکلیف پروژههای غیرشفاف عمرانی
عضو مجمع نمایندگان استان تهران تاکید کرد: بخش بزرگی از بدهی‌های فعلی شهرداری ناشی از تعهدات عمرانی بدون مدرک و سند در دوره گذشته است. محمود صادقی در مورد اینکه شهرداری تهران در 12 سال گذشته 130 هزار میلیارد تومان درآمد داشته که 10 هزار میلیارد تومان آن مربوط به تبلیغات شهری است، گفت: در این مورد باید گزارش‌های تفصیلی به صورت سالانه و شفاف مطرح شود، اما نکته مهم این است که شهرداری طی سالیان گذشته برای انجام پروژههای مختلف بدون حسابرسی شفاف از عملکرد خود تعهدات بسیاری را ایجاد کرده است؛ بنابراین شهرداری در حال حاضر بیش از 50 هزار میلیارد تومان بدهی دارد. نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با اشاره به اینکه بدهی‌های شهرداری فشار مالی سنگینی را به این نهاد تحمیل کرده است، ادامه داد: البته گفته می‌شود که بخش بزرگی از این بدهی‌ها مربوط به پروژههای عمرانی است، اما این پروژه‌ها غیرشفاف بوده و برای برخی از آنها مدرکی دال بر پرداخت هزینه‌ها و اعتبارات وجود ندارد؛ ضمن اینکه پرداخت بدهی‌ها بیشتر تحت صدور هولگرام‌های بسیار بوده که این مساله هم در پاسخگویی به این مشکلات موفقیت‌های لازم را کسب نکرده است. عضو مجمع نمایندگان استان تهران با انتقاد از اینکه برای اکثر پروژههای شهری هیچ سند و مدرکی وجود ندارد، تصریح کرد: مهم‌ترین نقص اساسی در شهرداری نبود نهادی مانند دیوان محاسبات برای نظارت است. در حال حاضر هیچ نظارت دقیقی از عملکرد شهرداری حتی توسط شورای شهر هم صورت نمی‌گیرد؛ بارها مشاهده شده که حسابرسی‌ها در شهرداری و نوع هزینه‌کرد منابع و اعتبارات با اشکال و مشکل همراه است. او بیان می‌کند: البته شورای شهر در دوره مدیریت شهری گذشته با مسامحه و همیاری با شهرداری تخلفات را نادیده گرفت و چنین شرایطی را برای حال حاضر مدیریت شهری رقم زد. عضو مجمع نمایندگان استان تهران، با تاکید بر اینکه به لحاظ ساختاری باید مرجعی از جمله دیوان محاسبات در مجلس به هزینه‌کرد منابع در شهرداری نظارت کند، اظهار می‌کند: در این باره قوانین موجود را باید اصلاح کرد، اما عده‌ای معتقدند که دیوان محاسبات شهری باید در شورای شهر ایجاد شود. به گزارش خانه ملت، او ادامه می‌دهد: هرچند که شورای شهر نیز می‌تواند با جدیت این مسائل را پیگیری کند، اما بهتر است یک نهاد تخصصی بحث درآمدزایی و مشکلات اعتباری شهرداری را رصد کند.
بدهی اتمام پروژه‌ها، کمتراز 10 هزار میلیاردتومان!
«یکی از مشکلات شهری ما پروژههای نیمه تمام شهرداری تهران است. ما نزدیک 464 پروژه نیمه تمام در تهران داریم که از این تعداد فقط کلنگ 125 پروژه زده شده که تقریبا خیلی پیشرفتی نداشته‌اند. این در حالی است که پیشرفت حدود 100 پروژه بالای 80 درصد است که امکان تکمیل‌شان در صورت تامین نقدینگی در سال97 وجود دارد.» این جملات را مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران به «آرمان» می‌گوید. به گفته او آنچه که اکنون در شهرداری تهران مطرح است این است که ما برای اتمام 464 پروژه نیمه تمام اعتباراتی بالای 20 هزار میلیارد تومان لازم داریم. منتها چهار پروژه وجود دارد که اصطلاحا به لحاظ مالی رقم‌های بالایی می‌طلبند. او ادامه می‌دهد: هر کدام از این چهار پروژه برای تکمیل بالای صد میلیارد تومان می‌خواهند. رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران بیان می‌کند: آنچه که ما داریم انجام می‌دهیم این است که با اولویت‌بندی کردن پروژههای نیمه تمام سعی کنیم پروژه‌هایی که از اولویت بیشتری برخوردار هستند، رضایت مردم را به دنبال دارند، پیشرفت فیزیکی‌شان بالاست و از طرفی امکان اتمام‌شان در سال 97 وجود دارد؛ در دستور کار قرار دهیم. فراهانی اظهار می‌کند: چنین پروژه‌هایی می‌توانند زمینه‌ای برای شروع پروژههای کلیدی در آینده باشند و پروژههای مهمتری را حمایت کنند. رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران عنوان می‌کند: با توجه به سناریوی تحقق بودجه اکنون شهرداری سه هزار و 500 میلیارد تومان برای اتمام پروژههای نیمه تمام در سال 97 گذاشته است. بنابراین آنچه که مهم است این است که تلاش کنیم حجم بالای پروژههای نیمه تمام کاهش یابد، چراکه آنها آفت هستند، یعنی عملا پروژههای نیمه تمام باعث شده‌اند که حجم زیادی از دارایی‌هایی شهرداری ثابت شود. فراهانی اظهار می‌کند: آنچه که اکنون در شورای شهر تهران دنبال می‌کنیم این است که به جای اینکه پروژههای جدید را تعریف کنیم، پروژه فعلی و نیمه‌کاره را اولویت‌بندی کنیم. رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران اضافه می‌کند: کل بدهی شهرداری تهران به پیمانکاران بابت اتمام پروژه‌ها چیزی کمتر از 10 هزار میلیارد تومان است که این مبلغ در حال شفاف‌سازی و راستی‌آزمایی است. او ادامه می‌دهد: بخشی از این مبلغ باید پرداخت شود، چراکه پیمانکار کار کرده و صورت وضعیت تایید شده دارد. بنابراین جزو دیون شهرداری است که باید پرداخت شود. رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران توضیح می‌دهد: مواردی که به این شکل راستی‌آزمایی شده و معلوم است که پیمانکار بابت این صورت وضعیت‌ها کار کرده، سعی می‌شود که از تغییر دریافت وام از بانک‌ها تبدیل به دیون بانکی شود، یعنی دیون پیمانکار به دیون بانکی تبدیل شود. فراهانی بیان می‌کند: طبیعی است موارد غیرشفاف و مواردی که برای آن سندی وجود ندارد یا صورت وضعیتش تایید نشده و به هر دلیلی اثبات می‌شود که سندسازی صورت گرفته است، باید از دستور کار شهرداری تهران خارج شود.
